de Volkskrant, dinsdag 26 juli 1994
door Jan Blokker

Vooruitgang

Gelezen dat onlangs de Digitale Burgerbeweging Nederland is opgericht?

De initiatiefnemers schreven er in de de Volkskrant over met het zelfde soort aanstekelijke geestdrift dat je tegenkomt in negentiende-eeuwse bulletins van de Vrienden van de Stoom die een nieuwe wereld zagen dagen toen je voor het eerst van Amsterdam naar Haarlem kon sporen, of van de Vereeniging van Ballonvaarders die een bovenaardse solidariteit voorspelde, en later natuurlijk van het Genootschap Icarus, toen Blériot heelhuids over het kanaal was gevlogen.

`Digitale Burgers op de bres voor een democratische samenleving. Informatie- en communicatietechnologie ten dienste van de burgers. Dat is de inzet van de digitale revolutie!'

Ik houd van zulk ijzeren geloof in geheel vernieuwde toekomsten.

Maar ja, eerst moest natuurlijk een nieuwe bisschop van Breda worden benoemd. De ziel komt te paard, zei Viruly al toen hij zijn machine in 1934 voor het eerst op het vliegveld Kemajoran van Batavia aan de grond had gezet.

Is het wat, met die Muskens?

Ik zag ergens een uitspraak geciteerd van Walter Goddijn, die voor de roomsigheid zoiets is als Henk van der Meyden voor de showbizz - een ingewijde. Maar wat hij zei viel me in zoverre tegen dat hij ongeveer hetzelfde ook al had gezegd over Wiertz (Roermond) van Van Luyn (Rotterdam): de paus schijnt voor onze kerkprovincie te grossieren in diep-gelovige, pastoraal begaafde, realistische, daadkrachtige, diplomatieke en contactbehoudende mannen - wat je in mijn tijd kleurlozen zou hebben genoemd. In één krant verklaarde de nieuwe: `Mijn droom is een soort house-liturgie.' Daaruit begreep ik dat we intussen toch vijfentwintig jaar verder zijn dan de beatmis - maar zou je dat al een wel of niet digitale revolutie mogen noemen?

Van Kok - de bisschop van het Haagse Vaticaan - weet ik dat ook niet.

Diep gelovig, pastoraal begaafd, realistisch, daadkrachtig, diplomatiek en contactbehoudend, allemaal goed en wel, maar wordt het wat? En wordt het revolutionair?

Digitaal lijkt het me zeker niet. Digitaal bestaat, voor zover ik een beetje ben voorgelicht, uit nullen en enen, terwijl wat Kok aan Wallage, Bolkestein, Van Mierlo en Mister RTL heeft voorgelegd ouderwets wemelt van cijfers achter de komma, staartdelingen, de logaritme van AOW en ambtenaren die pas op basis van veertig dienstjaren (die zijn dus op hun vijftiende commies geworden) in de vut mogen, meer Bartjens dan floppy.

Kan dat nou de droom zijn die D66 al sinds 1966 heeft gekoesterd? Ik weet het: Internet bestond toen nog niet - ik vraag me trouwens af of Van Mierlo z'n brieven niet nog altijd tikt op een Underwood uit 1966 - en dromen zijn, zoals we bij Freud kunnen lezen, per definitie conservatief, maar leefde in die jaren niet de illusie van een grotere sprong voorwaarts dan waar de marathonloper van de Partij van de Arbeid nu mee aan de finish komt?

Vrienden van de Stoom, Verenigde Ballonvaarders, Icarusgenoten en Muskensen van Breda, waar Nijpels als ik het goed heb nog steeds de hijgerige burgermeester is: de vooruitgang komt altijd langzamer dan je denkt.

`Het geheim', schreven de initiatiefnemers van de Digitale Burgerbeweging Nederland, `zit 'm in de koppeling van computers. Door computers te koppelen, koppel je mensen. Geografische en geestelijke grenzen vervagen door het gebruik van globale communicatiestructuren als Internet'.

Ik twijfel er niet aan.

Maar vanwege een heel oud oerinstinct zullen de bisschoppen, burgermeesters, kabinetformateurs en wassenbeelden bij Madame Tussaud nog heel lang via de postduif blijven regelen.