Nog deze maand zal DB.NL, gemodelleerd naar de Amerikaanse
Electronic Frontier Foundation (EFF), zich met een manifest
en een ontmoeting met politici aan pers en publiek
presenteren. Op dit moment wordt gestudeerd op de
juridische status van een 'digitale
oprichtingsvergadering', waarbij de aspirant-leden thuis
via het het wereldwijde computernetwerk Internet
rechtstreeks met elkaar communiceren. De beide
initiatiefnemers van DB.NL, Marcel Bullinga (35) en Steven
Lenos (27), hebben elkaar via 'het net' leren kennen.
Daarop vond steeds meer discussie plaats over kwesties als
bescherming van privacy en vrijheid van meningsuiting bij
elektronische data-uitwisseling. Ze deden een oproep voor
een vergadering, waarop zo'n 45 mensen verschenen: niet
alleen hackers (computerkrakers) en net-gebruikers, maar
ook juristen, systeembeheerders en kunstenaars.
Bullinga en Lenos voorzien een 'digitale revolutie',
waarbij bedrijfsleven en overheidsdiensten zich dreigen
meester te maken van de Infobahn, de 'Elektronische
supersnelweg' langs welke intensief informatie-verkeer
mogelijk is. Zij streven een laagdrempelig,
gebruiksvriendelijk en betaalbaar netwerk na, waarop
iedereen tekst, bewegend beeld en geluid moet kunnen
versturen en ontvangen. De DB.NL-oprichters bepleiten bij
post langs elektronische weg (e-mail) het behoud van het
briefgeheim en het recht op encryptie (geheimschrift),
evenals een wettelijke bescherming tegen seksuele
intimidatie, ongevraagde reclame en misbruik van de
persoonlijke databank-gegevens.
,,Daar tegenover staat het democratische belang'',
onderstrepen Bullinga en Lenos, ,,van de ontsluiting van de
met belastinggeld betaalde gegevens die in databanken zijn
opgeslagen, zoals wetten, onderzoeksgegevens en
gemeentelijke informatie.'' Als voorbeeld wordt genoemd de
rapportages over de kansen en kosten van de Betuwelijn,
waarover nu een enkeling volledig kan beschikken, maar die
voor iedere betrokkene toegankelijk zouden moeten zijn.
Evenals de EFF in de VS wil DB.NL in Nederland desnoods
proefprocessen uitlokken, teneinde lacunes in de
rechtspraak in verband met digitale openbaarheid of privacy
aan te tonen.
Maar de organisatie beschikt tevens over voldoende technische deskundigheid om door haar gesignaleerde misstanden aan de kaak te stellen. Om digitale communicatie in geheimschrift door de georganiseerde misdaad te voorkomen, diende de vorige regering een voorstel in voor een 'encryptiewet' voor het dataverkeer. Leden van de DB.NL werkten ondertussen aan een 'sleutel', waarbij tekst zodanig in een afbeelding kan worden verborgen, dat die zonder argwaan te wekken kan worden verzonden en door de ontvanger weer ontcijferd. Doorn in het oog van Lenos en Bullinga vormt eveneens een op stapel staande bibliotheekwetgeving, die verbiedt dat digitaal opgeslagen informatie wordt uitgeleend. Deskundige leden discussiëren hierover op de besloten 'mailinglist', zoals er ook van gedachten wordt gewisseld over de gewenste infrastructuur voor een Europese informatiesnelweg of aanpassingen op de Wet Openbaarheid Bestuur.
,,Wij hopen dat het onafhankelijke Internet even veel
vrijheid en initiatief blijft bieden als nu, zoals al
geruime tijd blijkt uit het Amsterdamse experimentele
netwerk de Digitale Stad'', menen Bullinga en Leevos.
,,Dat uiteindelijk iedereen met iedereen achter zijn scherm
kan communiceren. Niet alleen individuen, maar ook
organisaties met betrokkenen of met elkaar. Zoals
ziekenhuizen, die digitaal röntgenfoto's kunnen versturen,
of patiëntenverenigingen, scholen, woningcorporaties en
actiegroepen.''
De twee oprichters vrezen echter dat het zakenleven zich
via de bestaande infrastructuur eenzijdig op de distributie
van spelletjes, elektronische postordergidsen en
films-op-bestelling gaat werpen. ,,Wij willen van het
publieksnetwerk de nutsfunctie bevorderen, zoals dat nu
voor water- en energie-aansluitingen geldt. Dat gaat niet
samen met totale commercialisering.''
Een ongunstig voorteken was volgens hen de overeenkomst van
Casema - het grootste kabel-tv-netwerk van Nederland - met
Philips, KPN en een Amerikaans video-on-demand-bedrijf om
begin volgend jaar met betaaltelevisie te beginnen. DB.NL
volgt tevens met argusogen de dreigende verkoop van het
Amsterdamse kabelnet KTA aan, zoals hardnekkige geruchten
willen, het Amerikaans mediaconglomeraat Time-Warner.
,,Dan verkoopt Amsterdam zijn tafelzilver, dat nota bene
met publieksgeld is aangeschaft. Een commercieel bedrijf
mag niet bepalen wat burgers op de kabel mogen uitvoeren of
niet.''